Concertzender Nieuwsbrief

Redactioneel

Het hoogste lied

Je zal maar last hebben van je eigen succes. Het overkwam de Italiaan Ottorino Respighi, wiens Pini di Roma zo succesvol was dat zijn andere muziek erdoor in het gedrang raakte. Maar geen nood: Evert Jan Nagtegaal helpt u deze maand op weg en laat u pareltjes uit Respighi’s vocale oeuvre horen in zijn programma Die sanck een Liedt.

Tot nog grotere hoogte reikt Roel Jansen, wiens succesvolle Space Exposure zondagavond 19 mei voor de 100e keer de lucht in gaat. Ter ere daarvan stelde Roel een speciale aflevering met hoogtepunten samen uit 100 keer ambient, trance, breakbeat, hiphop en andere subgenres binnen de heterogene muziek van nu. Hij vertelde erover aan Lucy Vermeij, die hem interviewde voor de Concertzender.

De long read van Thijs Bonger gaat deze maand over de geniale muziekvrienden Haydn en Mozart, Clara Schumann is onze componist(e) van de maand en we liggen op schema qua Beethoven. Veel luisterplezier!

vanaf januari 2020

Thema: Klassiek

Project Beethoven 2020

Volgend jaar is het 250 jaar geleden dat Ludwig van Beethoven werd geboren. Ook de Concertzender laat zich niet onbetuigd en heeft een heus Beethoven team geformeerd om álle stukken van de Rijnlandse meester uit te zenden. Tijd voor een update.

De timing van alle stukken volgens de Beethoven Editie van Brilliant Classics is nu bekend en verwerkt in de planning en nu kunnen we de uitzendingen meer in detail gaan opzetten.

Vanaf september 2019 zal er geproduceerd gaan worden. Intussen wordt ook verder gewerkt aan de samenstelling van het productieteam (productie, techniek, presentatie) en de vormgeving van de uitzendingen. Een drietal gerenommeerde technici heeft zijn medewerking al toegezegd: Aart Veerman, Jan uit het Broek en Marco Wensveen. Het door de wol geverfde presentatieteam van Concertzender Actueel staat klaar voor de presentatie van de uitzendingen in 2020: Pauline Verburg, Rahul Gandolahage, Stef Lokin en Evert Jan Nagtegaal.

zo 12 en zo 26 mei 2019

Thema: Klassiek

Genre: Vocaal

De liederen van Respighi

Door Lucie Th. Vermij

Op 12 en 26 mei is het programma Die sanck een Liedt gewijd aan de Italiaanse componist Ottorino Respighi, bekend van de symfonie I Pini di Roma. Een gesprek met Evert Jan Nagtegaal, bariton en programmamaker van het programma Die sanck een Liedt, over de Liedkunst en over Respighi.

Waarom de Liedkunst?
“Arbeiders op het veld zongen samen liedjes, soldaten op veldtocht zongen marsliederen, kinderen zongen liedjes bij het spelen, tijdens religieuze bijeenkomsten werden liederen gezongen. Nadat de mens is gaan praten, ging hij natuurlijk ook zingen. Allemaal liederen die niet opgeschreven waren en van generatie op generatie werd doorgegeven. De begeleiding op instrumenten was meestal improvisatie. Schubert schreef als eerste nieuwe liederen en voor het eerst ook een volwaardige begeleidingspartij erbij. Het kunstlied was geboren. Lieder, Artsong, le Lied. Een gedicht dat door een melodie en een begeleiding een extra dimensie krijgt. Er is dus eerst een woord en daarbij komen de noten.

Na Schubert kwam Schumann, en Brahms en Strauss en Mahler. In Nederland Gerrit Jan van Eijken, Diepenbrock. In Frankrijk, Fauré, Duparc, Hahn, Debussy. Foster in Amerika en Vaughan Williams in Groot-Brittannië. Het kunstlied kreeg zijn eigen plaats naast het volkslied, waar de tekst meestal geen poëzie is en de begeleiding niet de woorden onderstreept.”

Lees meer

dinsdagen in mei en juni 2019

Thema: Klassiek

Genre: Romantiek

Componiste van de maand: Clara Schumann

20 mei is de sterfdatum van onze componist van de maand, Clara Schumann (1819-1896). Lang was zij vooral bekend als de echtgenote van Robert Schumann. De tweede feministische golf zorgde in de jaren zestig en zeventig voor grotere belangstelling voor vrouwelijke componisten. Clara Schuman heeft daarvan geprofiteerd.

Behalve componiste en echtgenote was zij ook een van de beste pianistes van haar tijd. Ook in Nederland trad ze op en had ze groot succes. Op 7 mei wijdde de Concertzender een uitzending aan Clara Schumanns pianomuziek. Die kunt u hier terugluisteren.

Meer van Clara Schumann
Wilt u meer van deze componiste horen, luister dan op de volgende dinsdagen van deze en volgende maand naar de serie over Clara Schumann, gemaakt door Cassandra van Agt. De eerste 3 uitzendingen kunt u via de link Clara Schumann 200 jaar terugluisteren.

eerste dinsdag van iedere maand

Thema: Klassiek

Geniale muziekvrienden: wat Haydn en Mozart voor elkaar betekenden

Door Thijs Bonger

Mozarts vroege symfonieën hoor je niet zo vaak, maar één springt eruit: zijn heftige 25e symfonie in g klein, KV 183. Die is vooral bekend geworden door de film Amadeus van Miloš Forman. Mozart schreef de symfonie op zijn zeventiende en hij stopte hem zo vol met rauwe emotie dat zijn vader Leopold hem ernstig afraadde om hem te laten publiceren. Ook ik vroeg me af hoe Mozart te midden van al die galante vroege symfonieën op het idee was gekomen iets heel anders te componeren.

Groots in g-klein
Haydn schreef 104 symfonieën. Een aantal om moedeloos van te worden. Je hoort daarom bijna uitsluitend die symfonieën die een bijnaam hebben gekregen. Dat hoeven lang niet altijd de beste te zijn. De rest moet het doen met een nummer en lijdt daardoor vaak een kwijnend bestaan. Nou ben ik een groot Haydnliefhebber en ga ik geregeld op verkenning in het oerwoud van zijn megaoeuvre. En toen stuitte ik op zijn 39e symfonie. Steengoede muziek, vind ik, die je helaas nooit in de concertzaal hoort. Hij staat, net als die van Mozart, in g kl. En is minstens even heftig als die van Mozart. Behalve dan het lichtgewicht langzame deel, waarin we even mogen uithijgen. Deze muziek is duidelijk een product van de Sturm und Drang beweging, waarin de emoties het ineens winnen van het galante van het pruikentijdperk.

Haydn was leider van het hoforkest van het vorstenhuis Esterhazy. En dat orkest beschikte in 1767 korte tijd over vier hoorns. En daar maakt Haydn dankbaar en uitgebreid gebruik van. Vooral in de finale laat hij ze bozig blaffen. Haydns muziek zit vol generale pauzes, dan zwijgt de muziek even. Meestal heeft dat bij hem een komisch effect. Maar in deze symfonie gebruikt Haydn die momenten van stilte om de spanning op te voeren. Ik vond de gelijkenis tussen die twee symfonieën zo groot dat ik argwaan kreeg en ben gaan zoeken. Mozarts symfonie is zes jaar later gecomponeerd dan die van Haydn. En waar was Mozart in 1773? In Wenen met zijn vader. Die was daar wanhopig op zoek naar een goede baan voor zijn begaafde zoon.

Lees meer

do 9 en vr 17 mei 2019

Thema: Oude Muziek

Instrumentele variaties uit Bourgondië

Het lied L’homme armé mag gerust tot de lijfliederen van de Bourgondiërs worden gerekend. Maar die hadden er minstens nog één: De tous biens playne. Een bijzonder concert bestaat uit instrumentale zettingen van dit lied, door Van Ghizeghem, Busnois en Morton. De muziek is bedrieglijk eenvoudig, maar wordt vanwege haar complexiteit juist zelden uitgevoerd. Een uitvoering door Doulce Mémoire, tijdens het Festival Oud Muziek van 2018, namen we op.

Vokalprojekt 31
Vokalprojekt 31 is een baanbrekend ensemble van vocalisten en is specialist in de uitvoering van 31-toonsmuziek uit de renaissance, vroege barok en de huidige eeuw. In dit concert zingen de zangers madrigalen van de Italiaanse componist Nicola Vicentino en briljante madrigalen van Carlo Gesualdo. Ook klinkt werk uit de 21e eeuw, vaak geïnspireerd op 16e en 17e eeuwse muziek.

Luisteren
Op 9 mei 2019 zond de Concertzender deze opname uit. Die uitzending kunt u hier opnieuw beluisteren. Of u stemt af op de Concertzender, voor de herhaling van het concert, op 17 mei 2019 tussen 15:00 en 17:00 uur.

za 18 mei 2019

Thema: Jazz

De Stille Verleiding: Peggy Lee & de Kunst van het Weglaten

Peggy Lee: een stem die als ‘rokerig’ werd aangeduid, sensueel tot in de hoogste graad. En jazz-auteur Leonard Feather merkte op dat als je niets voelt wanneer ze zingt, dit betekent dat je reeds bent overleden. In de week dat Doris Day overleed besteedt de Concertzender voor de tweede maal aandacht aan deze grote STEM met een klein bereik.

Less is more
Peggy Lee haalde enorm veel bereik uit een stem die maar zo’n anderhalve octaaf besloeg. Al vroeg had ze geleerd hoe je van je zwakte je kracht kunt maken. Juist door nóg zachter te gaan zingen, wist ze de aandacht van het publiek te krijgen en een volle concertzaal de allure van een intieme nachtclub te geven. Zelf heeft ze over het ambacht zingen gezegd dat het geheim van de ware kunst is om alles weg te laten, behalve de essentie.

Kledingadvies
Peggy Lee had het op een podium, anders dan sommige hedendaagse zangeressen, niet nodig om nauwelijks gekleed en met een blote navel en een sappig achterwerk rond te hossen om de aandacht op zich te vestigen.

Het opmerkelijke is dat Peggy Lee niet alleen in de popcultuur een van de zeer groten is geworden (ze is de enige zangeres die top-10-hits heeft gehad in de jaren veertig, vijftig en zestig, met nummers als Fever en It’s a Good Day), maar dat ze datzelfde ook in de jazz wist te bereiken.

Lees meer

zo 19 mei

Thema: Crosslinks

Genres: Ambient | Computer muziek | Elektronische muziek Experimentele muziek | Field recording

Space Exposure: 100x op ruimtereis

Door Lucie Th. Vermij

Op zondag 19 mei zendt de Concertzender tussen 19 en 21 uur aflevering 100 uit van Space Exposure. Roel Janssen maakt het. De muziek die hij draait loopt uiteen van donkere dansbare uptempo technotracks tot verstilde melancholische ambient. Roel Jansen over zijn muziekkeuzes: “De muziek die ik laat horen brengt je in hogere sferen en geeft je de ruimte om je even uit de dagelijkse sleur te liften.”

Let op: Op zondag 19 mei tussen 19 en 21 uur is de 100e aflevering. Speciaal daarvoor presenteert Roel Janssen een uitzending, met in het eerste uur een overzicht van het beste uit vier jaar Space Exposure!

Vertel, wie is Roel Janssen?
“Ik ben journalist, eindredacteur, dj/producer en programmamaker. Ik schrijf freelance misdaadverhalen voor Panorama en Crimesite. Ik ben heel lang muziekjournalist geweest en sinds 2015 ben ik dj en programmamaker van het radioprogramma Space Exposure dat elke eerste, derde en vijfde (als die er is) zondag van de maand wordt uitgezonden tussen 20 en 21 uur. Als muziekfanaat heb ik ontelbaar veel concerten en festivals bezocht in binnen- en buitenland.

In juni 2018 heb ik onder de gelijknamige naam Space Exposure mijn debuutalbum The Subliminal Serval uitgebracht: een rauwe freaky elektronische plaat die vele kanten opgaat: IDM, techno, breakbeat, ambient, hiphop, noise, samples, field recordings en bijdragen van twee gastgitaristen. Later dit jaar komt er een nieuwe EP uit, want er ligt weer aardig wat nieuw materiaal op de plank.”

Hoe zou je het concept van je programma omschrijven?
“De focus van Space Exposure is elektronische muziek. Ik draai vooral IDM (Intelligent Dance Music), elektronica, techno, house, rave, dubstep, future trap, drum ’n bass, ambient, instrumentale hiphop en aanverwante stijlen. Het is heel specifieke experimentele muziek. Ontoegankelijk voor het grote publiek en vaak ook obscuur omdat het niet of nauwelijks gedraaid wordt.”

Lees meer

vóór 10 juni 2019

Thema: Klassiek

Prijsvraag

Vorige maand vroegen we u naar jaartal en de oorspronkelijke titel van Schuberts liedcyclus Schwanengesang.

Het jaar dat Schubert de liederen componeerde: 1828. En de titel waaronder Schubert ze aan zijn uitgever gaf luidde: Probst. De naam Schwanengesang gaf de uitgever Tobias Haslinger aan deze reeks liederen om het beter te kunnen verkopen als Schuberts muzikale testament, aangezien Schubert overleed in 1828.

De winnaar van de CD is: A. v.d. Schaaf uit Leeuwarden. Gefeliciteerd!

Nieuwe prijsvraag:
Voor wie componeerde Henriette Bosmans diverse cellowerken? En waarom denkt u?
Te winnen: de CD Bosmans & Bridge met werken voor cello en piano van Frank Bridge & Henriette Bosmans. Uitvoerenden: Mayke Rademaker, cello. Matthijs Verschoor, piano [Quintone Q 07002].

Stuur uw antwoord vóór 10 juni naar prijsvraag@concertzender.nl.