Concertzender nieuwsbrief november '12

Beste lezer,

Deze maand hebben we u veel te vertellen. We hebben een nieuw themakanaal, een bijzondere cd van de maand en we nemen in Vredenburg een concert op van het beroemde Brodsky strijkkwartet.

De wintertijd is weer ingegaan… Maar treur niet, want het Summer Darkness Festival biedt verlichting. In november?! Ja, echt. Want we hebben opnamen gemaakt van dit ‘zomerduister’, die we in in de donkere novemberdagen uitzenden.

De Vredenburg-lezersactie vindt u natuurlijk ook weer in ons e-zine. Helaas hebben we geen prijsvraag deze keer.

In november vindt een minifestival plaats over de onbekende componist Charles Koechlin. U leest bij ‘Even voorstellen…’ over hem en over de man die programma’s over hem samenstelt: Leendert de Jonge. Over onbekend gesproken: in dit artikel komt de ‘Ondes Martenot’ aan bod, een heel speciaal en onbekend muziekinstrument.

En last but not least: Govert Jan Bach – ja, verre familie van – maakt vanaf maandag 5 november elke werkdag een programma over Johann Sebastian Bach. We zijn er trots op dat Joop van Zijl, voormalig anchorman van het NOS-journaal, dat gaat presenteren. Lees er alles over in deze nieuwsbrief!

Wij wensen u veel leesplezier.

Hartelijke groet,
De Concertzender

X-Rated heeft nu eigen themakanaal

Het programma ‘X-Rated’ heeft sinds 19 oktober een eigen themakanaal.

X-Rated is het enige radioprogramma in Nederland dat niet alleen aandacht besteedt aan electronics, maar ook aan:

• experimenteel
• minimal
• avant-garde
• industrial
• ambient

» lees meer over ons nieuwe themakanaal op Concertzender.nl

of

Cd van de maand: ‘The Expanding Universe’ van Laurie Spiegel

Mark van de Voort, van de afdeling nieuwe muziek, koos deze maand voor ‘The Expanding Universe’ van Laurie Spiegel. Deze debuutplaat uit 1980 is voor het eerst op cd uitgebracht met ook nog eens anderhalf uur aan extra tracks

“Een jonge vrouw omringd door gigantische muziekmachines. Het heeft iets exotisch, maar de muziek die de Amerikaanse componiste Laurie Spiegel (67 jaar) uit een stel muziekcomputers losweekt, is van een stille betovering”, vind Mark.

“Geen gortdroge piep-krak-knorexercities, maar sprankelende barokke elektronische folk met sterke invloeden uit de minimal music.”

Unseen Worlds
“Het Amerikaanse label Unseen Worlds is verantwoordelijk voor deze bijzondere uitgave. Dit label heeft al vaker verloren gewaande minimalklassiekers afgestoft en gedigitaliseerd.”

» luister bijvoorbeeld eens naar dit Concertzender-programma van juli 2008, dat Mark van de Voort samenstelde

Spiegels muziek is precies wat Concertzender doet in ‘Crosslinks’. Voor haar bezwerende elektronische weefwerkjes vol verschuivende ritmen en pakkende melodieën, put ze inspiratie uit:

• de repetitieve avantfolk van meestergitarist John Fahey
• de briljante barokparels van Bach
• de wereldse klanken van Ali Akbar Khan

ICT-er
“Spiegel verwierf veel bekendheid als softwareontwerpster”, licht Mark verder toe, “en van haar hand is het veel gebruikte Music Mouse voor onder andere Mac afkomstig. Laurie Spiegel is naast computerexpert ook een bedreven gitarist en luitist. Die ervaring hoor je terug in klassieke elektronische werken als ‘Patchwork’, ‘The Expanding Universe’ en de serie ‘Appalachian Grove’, muziek die een veel breder publiek kan aanspreken dan alleen de elektronicaliefhebbers. Lichtvoetig en diepzinnig tegelijkertijd.

Uitzending over Laurie Spiegel
Maandag 5 november is het programma ‘Thema’ volledig gewijd aan de elektronische muziek van Laurie Spiegel en deze intrigerende cd van de maand ‘The Expanding Universe’. Het programma is te horen van 20.00 tot 22.00 uur.

Opnamen Summer Darkness Festival wordenuitgezonden op donkere novemberavonden

Concertzender heeft opnamen gemaakt tijdens Summer Darkness in juli. Vanaf eind november gaan we de winterse woensdagavonden vullen met Summer Darkness-concerten.

De opnamen zijn te horen in verschillende Concertzender Live-uitzendingen van ‘X-Rated’.

Uitzendingen
De concerten worden verspreid over 4 uitzendingen, steeds op woensdag om 22.00 uur. De uitzenddata en muzikanten zijn:

• 21 november:  Sieben
• 28 november:  Axiome
• 19 december:  Empusae
• 26 december:  Michel Banabila

Iedere aflevering wordt aangevuld met registraties van

• Mars
• Challenge Of Honor
• Camerata Mediolanense

Concertzender registreert concert Brodsky Quartet

Donderdag 15 november treedt het Brodsky Quartet op in Vredenburg Leeuwenbergh. Dit is één van de concerten die Concertzender dit jaar opneemt in Vredenburg.

Het Brodsky Kwartet bestaat 40 jaar. Speciaal voor hun verjaardag hebben de leden van dit strijkkwartet een rad gemaakt met daarop hun 40 favoriete muziekstukken. Dat zijn niet alleen strijkkwartetten van Beethoven en Tsjaikovsky, maar ook werken van bijvoorbeeld Elvis Costello, Björk of Lou Reed.

Bovendien zijn de concerten interactief, want de musici beantwoorden graag vragen uit het publiek. Dat publiek, misschien wel u, is tijdens dit feestjaar één van de hoofdpersonen. Want met het rad van fortuin – of ‘wheel of 4 tunes’ – bepaalt het publiek wat er die avond klinkt.

Het Brodsky Quartet bestaat uit:

• Daniel Rowland, viool
• Ian Belton, viool
• Paul Cassidy, altviool
• Jacqueline Thomas, cello

Het concert begint om 20.00 uur.
» lees meer over dit concert op de site van Vredenburg of bestel kaarten

Wanneer we de opname uitzenden, is nog niet bekend. Houd daarvoor » onze website in de gaten.

Joop van Zijl presenteert ‘Geen dag zonder Bach’

Vanaf maandag 5 november is bij de Concertzender iedere werkdag van 13.00 tot 14.00 uur een nieuw programma te horen: ‘Geen dag zonder Bach’. Joop van Zijl, jarenlang anchorman van het NOS-journaal, presenteert het. De samensteller is Govert Jan Bach.

Pablo Casals zei het al: “Voor mij geen dag zonder Bach”. En bij de Concertzender zijn we het van harte eens met die uitspraak. Daarom verzorgen wij vanaf 5 november elke werkdag van 13.00 tot 14.00 uur een dagelijkse portie Bach. “In het weekend moet u als luisteraar maar zelf iets uit de kast pakken, u heeft vast wel iets staan”, aldus Joop van Zijl (zie foto), die dit programma op zijn eigen onnavolgbare wijze presenteert.

De samensteller van ‘Geen dag zonder Bach’ is Govert Jan Bach (zie de onderste foto), een verre neef van Johann Sebastian en een groot kenner en liefhebber van de muziek van zijn illustere naamgenoot.

Grondig maar speels
Johann Sebastian Bach is bijna de verpersoonlijking van de klassieke muziek en krijgt meer dan voldoende aandacht op klassieke zenders. Concertzender pakt het met Joop van Zijl en Govert Jan Bach anders aan.

Compleet oeuvre
In het programma ploegen we op grondige maar speelse wijze door Bachs gehele oeuvre. Daarin zit een zekere systematiek: ieder programma begint met een cantate of een ander vocaal werk, gevolgd door kamermuziek of een concert. We besluiten het programma met klaviermuziek voor zowel klavecimbel als piano.

Niet dogmatisch
Geen dag zonder Bach is niet dogmatisch. Zowel historisch geïnformeerde als andere uitvoeringspraktijken zijn te horen. Ook worden allerlei bewerkingen van de stukken ten gehore gebracht, zowel van Bach zelf als van anderen.

Ook zullen we uitvoeringen met elkaar vergelijken. We besteden aandacht aan componisten uit de Bach-familie:

• ooms
• neven
• zonen

Bachs inspiratoren
En er is ruimte voor de leraren of voorbeelden van Johann Sebastian, zoals:

• Reincken
• Buxtehude
• Vivaldi

Presentator Joop van Zijl

Even voorstellen…

Leendert de Jonge – programmamaker nieuwe muziek

Zoeken naar het onbekende, dat is wat Leendert graag doet. “Ik werk voor het programma De Vorige Eeuw. Dat is bijzonder prettig, want deze periode kent de meest uiteenlopende muziekstijlen. Ik zoek naar muziek van componisten die in de vergetelheid zijn geraakt, bij voorkeur composities die niet eerder op de radio te horen zijn geweest.”

“Zo vul ik de blanco plekken op de muzikale kaart. De uitzendingen die ik samenstel, zitten regelmatig in de vroege helft van de vorige eeuw. Ik heb niet een bepaalde methode. Meestal kom ik op ideeën door programmaboekjes of websites te lezen.

Bij het samenstellen van een programma is het regelmatig flink puzzelen. Uiteraard programmeer ik volledige composities, maar ergens ben je ook beperkt door de beschikbare tijd. Dan is het zoeken naar zinvolle combinaties - en dat is nu net de uitdaging.”

Schatkamer
“Concertzender is net een grote schatkamer. Kijk maar in de programmagids. De meest uiteenlopende muziekstijlen zijn te beluisteren en, misschien nog wel het belangrijkst, heel veel uitzendingen zijn on demand. Je kunt dus eerdere uitzendingen terugluisteren. Of je kunt bij ‘zoeken’ een componist, titel of uitvoerende invoeren; deze functie brengt je naar wat je wilt beluisteren.”

Dwarsfluit
“Ik studeerde fluit aan het Sweelinck Conservatorium in Amsterdam bij Koos Verheul en heb altijd freelance in ensembles en orkesten gespeeld. Doordat ik freelancer was, kon ik zelf bepalen wat ik wilde spelen. Ik speelde niet alleen barokmuziek, maar ook symfonisch repertoire, bigbandstukken en filmmuziek met de groep The Beau Hunks. Die groep, vernoemd naar een film van Laurel en Hardy, is gespecialiseerd in het reconstrueren en uitvoeren van obscure Amerikaanse filmmuziek die nergens te verkrijgen is.

Op een gegeven moment wilde ik ook andere dingen doen, met muziek in bredere zin bezig zijn. Ik kreeg de kans om bij de KRO het programma ‘Deze Eeuw’ samen te stellen. Hierin besteedde ik aandacht aan recente ontwikkelingen in de muziek. Toen dit programma stopte, kreeg ik de kans om muziekregisseur te worden. Ik heb in die rol de artistieke leiding bij opnamen voor cd of radio en tv. Eén van de taken is de geluidsbalans in de gaten houden. Zo heb ik bijvoorbeeld een tijd regelmatig de Vara-matinee gedaan en het Zondagochtendconcert. En ensembles vragen mij als muziekregisseur voor cd-opnamen.

Daarna werkte ik enkele jaren parttime voor de muziekafdeling van de bibliotheek in Purmerend en vervolgens voor de muziekencyclopedie van MCN (Muziek Centrum Nederland). Ook dit stopte vanwege de bezuinigingen en momenteel ben ik op zoek naar regelmatig en betaald werk.

Enkele jaren geleden las ik een oproep van de Concertzender voor programmamakers. Ik wilde graag doorgaan met programma's voor radio samenstellen. Wat me aantrok, was de volledige vrijheid van muziekkeuze en dat je volledige composities kan programmeren. Dat zou eigenlijk vanzelfsprekend moeten zijn. Niet een deeltje van dit en een deeltje van dat. 

Charles Koechlin
“Wat betreft het fluitspelen: de rode draad is de compositie ‘Les Chants de Nectaire’ van de Franse componist Charles Koechlin, die leefde van 1867 tot 1950. Ik kwam de titel van dit werk voor solofluit tegen met de toevoeging ‘manuscript’. Vervolgens heb ik dat manuscript met 3 opusnummers ieder 32 titels opgezocht en in wereldpremière gebracht. Deze 96 monodieën, melodieën zonder begeleiding, zijn van een kwaliteit die zich met recht de eenstemmige tegenhanger kan noemen van polyfone werken als Bachs ‘Kunst der Fuge’.

Een uitzonderlijk componist die niet in een hokje past, omdat hij vele stijlen hanteerde. Wie meer over deze componist wil weten, kan uiteraard zijn muziek vinden bij de Concertzender.

En er komt een minifestival rond deze componist, georganiseerd door het Orgelpark in Amsterdam. Van 30 november t/m 2 december zijn diverse solocomposities te horen voor orgel, ‘ondes martenot’ (een instrument dat zelden solo is te beluisteren), fluit en piano. Daarnaast klinkt kamermuziek die geïnspireerd is door de filmsterren uit de vroege geluidsfilms, met name Lilian Harvey.

Ondes Martenot
“De ‘Ondes Martenot’ (zie foto) is een monofoon instrument dat een elektronenbuis, bekend uit de buizenversterkers in oude radio’s, gebruikt om een geluidsgolf te genereren. Het instrument heeft een pianoklavier. Voor dit klavier is een metalen band aangebracht met een elektrisch geleidende ring, die de uitvoerder ‘traploos’ heen en weer kan laten glijden. Zo kan hij de toonhoogte van de klaviertoetsen veranderen, met allerlei mogelijkheden voor glissando’s en vibrato.

Ook is microtonale muziek mogelijk: het octaaf laat zich bij de ‘Ondes Martenot’ in maar liefst 50 stapjes verdelen, veel meer dan de 12 die het pianoklavier biedt. Het instrument heeft een bereik van 7 octaven en een instelbare geluidssterkte van onhoorbaar tot fortississimo. Ook beschikt het over ‘registers’ om de klankkleur te wijzigen. De bespeler wordt een ‘ondist’ genoemd.”

Fotografie
“Koechlin, op de foto rechts, was niet alleen componist, maar ook een uitmuntend fotograaf. Hij reisde veel en liet een archief na van enige duizenden indrukwekkende stereofoto’s. Dat zijn foto’s met een effect dat vergelijkbaar is met het huidige 3D. Ook bezocht hij meerdere malen Nederland, onder andere in 1908. Voor geïnteresseerden kan ik over die bezoeken een lezing houden.

De fotografie is wat ik met Koechlin deel. Bij mij wordt het serieuzer dan een hobby. Misschien komt er over een paar jaar een expositie van mijn werk, vooral landschappen. Muziek en fotografie zijn dan even belangrijk, net als bij Koechlin.

Daarnaast vind ik het heerlijk om door een museum te lopen of een gedicht of boek te lezen.”

» kijk voor meer informatie over het Koechlin-festival op www.orgelpark.nl

of

» e-mail Leendert de Jonge voor een lezing

Maandelijkse lezersactie: Vredenburg geeft korting op concertkaarten

Vredenburg, één van onze partners, biedt elke maand korting op concertkaarten. Deze actie is speciaal voor u, de lezers van de Concertzender-nieuwsbrief. Zondag 11 november kunt u met korting naar een concert in het kader van Sunday Afternoon Jazz met Hans Mantel Trio & Ferdinand Povel.

Hans Mantel (links op de foto) is een doorgewinterde jazzliefhebber en -kenner. Special guest is saxofonist Ferdinand Povel, winnaar van de VPRO Boy Edgar Prijs 2011. Povel (rechts) is niet als alleen saxofonist, maar ook docent van grote betekenis voor de Nederlandse jazz.

Concertgegevens

• Hans Mantel, bas
• Ferdinand Povel, saxofoon
• Hans van Oosterhout, drums
• Jasper Soffers, piano

Aanbieding

• zondag 11 november  
• 16.00 uur
• Vredenburg Leeuwenbergh
• u betaalt € 12,- in plaats van € 16,-
• de aanbieding is geldig van 1 t/m 10 november; maximaal 4 kaarten per besteller. Er zijn 50 kortingskaarten beschikbaar

» lees meer over het concert op de site van  Vredenburg

» bestel uw kortingskaarten op Vredenburg.nl en gebruik de actiecode 4262.

Volgende nieuwsbrief

De volgende nieuwsbrief van de Concertzender verschijnt in december.

Houd intussen ook » onze website in de gaten voor actueel nieuws.

Help ons te blijven uitzenden

Draagt u de Concertzender een warm hart toe en bent u nog geen donateur?
» meld u dan nu aan als donateur of » stort eenmalig.

Afhankelijk van het gedoneerde bedrag krijgt u:

• een rondleiding bij de studio en de redactie
• een cd van de Concertzender met Young Dutch Performers
• 2 kaartjes voor het jaarlijkse concert met lezing

Bent u al donateur, maar heeft u vrienden of kennissen die ons nog niet steunen?
» meld uw kennis aan voor onze nieuwsbrief en attendeer hem of haar op de verschillende mogelijkheden om te doneren.