Concertzender Nieuwsbrief

Redactioneel

Oorstrelers en toonzetters

Mizèeire. Hoe zegt u? Van ons bij de Concertzender verwacht u vast eerder een Miserere. Maar luister naar de Oudejaarstoespraak uit 1931 die Ferdinand Wittenberg als fragment gebruikt in een heel speciale aflevering van het toch al speciale Terra Incognita en u weet: zo mooi klonk misère nog nooit. Wat een heerlijke manier om 2020 achter ons te laten.

Extra speciaal: de Concertzender Oudejaarsuitzending is voor deze ene keer ook zonder vuurwerk verkrijgbaar. De andere dagen van december schieten we wel allerhande fraais de ether in. Zoals Luc Nijs, die zijn nieuwe serie Noorderlicht begint, over Scandinavische en Baltische muziek. Inclusief Vikingdimensie, zoals hij zelf zegt. Dat belooft wat!

Theo Loevendie, still going strong, is onze innemende componist van de maand. En opnieuw Luc Nijs brengt mens en muziek samen in zijn nieuw docudrama De eigenzinnige Prokovjev.

In Een os op het dak gaat het over Amerikaanse componisten en voor de diehard puzzelaars onder u is hij er weer: onze prijsvraag! Kom luisteren. Dat is ook goed tegen uw mizèeire. Tot volgend jaar!

Werkdagen vanaf vrijdag 4 december 2020

Thema: Hedendaags

Componist: Theo Loevendie

Componist van de maand: Loevendie

Deze maand is Theo Loevendie onze componist van de maand. Loevendie (1930), nog steeds actief als componist en improvisator, begon zijn carrière als jazzmusicus. Hij begon pas later de klassieke muziek te componeren, maar jazz is bij Loevendie nooit ver weg, net als invloeden uit Turkse muziek en niet-westerse muziek. We laten u er deze maand een aantal voorbeelden van horen.

Theo Loevendie Hoewel hij muzikaal is opgegroeid in een tijd waarin de strijd tussen tonale en atonale muziek hoog opspeelde, houdt Loevendie zich bezig met andere vragen: “hoe verenig ik westerse en niet-westerse elementen op een wijze waarop het niet-westerse niet klinkt als een exotische omlijsting? En hoe combineer ik jazz en klassiek zonder dat een van beide de boventoon voert?” Daarnaast werkt hij met de spanning tussen vrijheid en gebondenheid.

Deze maand hoort u onder andere Loevendies opera Gassir uit 1991. Daarin baseerde hij zich op een Afrikaans verhaal rond de strijder Gassir die meende dat zijn roem onvergankelijk zou zijn. Eerst wordt hij met beide benen op de grond gezet door een patrijs die hem verkondigt dat hij in de vergetelheid zal raken. Daarna verliest Gassir in de strijd zijn acht zonen. Een luit, die Gassir voor zich heeft laten bouwen, bezingt niet zijn heldendaden maar verkondigt dat hij zal voortleven door zijn tranen en zijn verdriet. Net als in zijn eerdere opera Naima schreef Loevendie dialogen die krachtig én ernstig zijn. En de instrumentatie houdt vaak het midden tussen kamermuziek en orkestmuziek. En dat alles in klein bestek: de opera is in één acte en duurt iets langer dan een half uur.

Lees meer

Oudejaarsavond 2020

Thema: Crosslinks

Verrassend het nieuwe jaar in met Terra Incognita

Al bijna drie jaar maakt Ferdinand Wittenberg Terra Incognita. Twee donderdagen per maand leidt hij u door onvermoede streken. Elke keer anders, maar altijd langs toonzetters, oorstrelers en verhalenvertellers die je niet hoort op andere Nederlandse radiozenders. Obscuur? Allesbehalve. Maar luister vooral zelf, live of online of via onze app.

Aflevering 84 is nog specialer dan normaal, vanwege het uitzendtijdstip, op Oudejaarsavond om 22:00 uur. Ferdinand weefde door de muziek vijf historische geluidsfragmenten die met Oudjaar te maken hebben. Luister bijvoorbeeld hoe je misère uitspraak in 1931, twee jaar na de grote beurskrach. De mix van eigentijdse muziek en historische fragmenten heeft een knus en gezellig radiofeest opgeleverd. Veel beter dan zo’n conference. Wat viel er trouwens te lachen in 2020? Dat wordt vast anders in 2021, maar meer daarover in de volgende nieuwsbrief.

Terra Incognita: oudejaarsavond vanaf 22:00 uur!

Tweewekelijks vanaf dinsdag 5 januari 2021

Thema: Klassiek | Hedendaags

Noorderlicht kun je horen

Vanaf begin januari start Luc Nijs zijn nieuwe, tweewekelijkse programma Noorderlicht. Hij richt zich in die serie volledig richten op de Scandinavische en Baltische muziek.

En waarom? Luc zegt het zo: “Ze zijn ginder redelijk laat in de geschiedenis van de klassieke muziek op de kar gesprongen, maar dat heeft als voordeel dat er zich een soort van eigen biotoop heeft ontwikkeld waardoor je deze muziek goed kan klasseren en herkennen ondanks dat het spectrum erg breed is. Aan de ene zijde van dat spectrum is er die muziek die altijd iets spiritueels heeft, iets dat die muziek met de eeuwigheid bindt, immer gedragen door hun binding met de natuur en de volksmuziek. Aan de andere zijde is er het stormachtige, de Vikingdimensie die je regelmatig hoort terugkomen.”

De Concertzender besteedt niet voor het eerst aandacht aan Scandinavië. Meestal ging het daarbij om laatromantisch repertoire en stond het werk van één componist, of een genre centraal. In Noorderlicht komt alles samen. Modern en oud, bekend en minder bekend, symfonisch werk, opera en natuurlijk ook de Scandinavische koormuziek. Het zal duidelijk worden of (en zo ja, welke) verbindende elementen de muziek uit de diverse landen en streken met elkaar verbindt.

Luisteren:
Tweewekelijks vanaf dinsdag 5 januari, tussen 17:00 en 18:00 uur.

Tweewekelijks vanaf dinsdag 12 januari 2021

Thema: Hedendaags

Eigenzinnig als Prokovjev

Vanaf januari 2021 start alternerend met Noorderlicht een andere nieuwe serie. De titel zegt genoeg: De eigenzinnige Prokovjev. Luc Nijs begint aan een langer lopend docudrama over een van de meest prominente en op zichzelf staande componisten van de 20st eeuw.

Rostropovich en Prokofiev Prokovjev sluit niet aan bij de Russische traditie, of bij het wat tendentieuze modernisme van Stravinsky in diens Parijse jaren. Prokevjev ging zijn eigen weg en droeg daarvan de zakelijke en professionele consequenties. Weinigen zijn in hun loopbaan zó tegengewerkt als hij, vanaf zijn studietijd in St. Petersburg. Ook zijn uitgevers deden moeilijk, beducht dat er geen markt zou zijn voor zijn composities. Dat kwam Prokovjev geregeld te staan op een weigering zijn eigenzinnige werk uit te geven.

In de serie gaat Luc Nijs onder meer op zoek naar de bronnen voor die eigenheid van Prokovjev. Welke invloeden hebben zijn muziek bepaald? Hoe verhield hij zich tot zijn medestudenten, zijn collega-componisten en zijn docenten? En wat zorgde er voor dat zijn werken uiteindelijk wel naar waarde werden geschat en het publiek hem uitbundig omarmde? Op zoek naar de eigenzinnige Prokovjev: vanaf half januari op uw favoriete muziekzender.

Luisteren:
Tweewekelijks vanaf dinsdag 12 januari, tussen 17:00 en 18:00 uur.

Zondag 6 december 2020

Thema: Hedendaags

De Os, aflevering 21: In Amerika

Op zondag 6 december zenden we deel 21 uit van Een os op het dak in tijden van Corona. Deze keer besteedt programmamaker Thea Derks aandacht aan Amerikaanse componisten. Het fameuze Amstel Quartet bracht onlangs de cd American Dream uit, met muziek van vijf Amerikaanse componisten. Daaronder de achtdelige cyclus Tapas van Marc Mellitis, zeer uiteenlopende ‘hapjes’, van stuwend minimalisme tot lichtvoetige lyriek en omfloerste klaagzang.

Ook nieuw is de portret-cd All English Music is Greensleeves met vijf stukken van de Vlaamse Maya Verlaak die haar opleiding volgde aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en de Universiteit van Birmingham. De titel All English Music is Greensleeves is ontleend aan een uitsprak van een docent, die grapte dat Engelse componisten eigenlijk altijd nieuwe versies maken van Greensleeves.

Basklarinettiste Fie Schouten blijft stevig aan de weg timmeren. Begin november presenteerde ze haar cd Nature, met zes stukken van componisten rond het thema natuur. U kunt in ‘De os’ luisteren naar Oi Kuu voor basklarinet en cello van Kaija Saariaho, van wie in de vorige aflevering het vioolconcert Graal Théâtre te horen was.

Lees meer

Vóór 25 december 2020

Thema: Hedendaags

Componist: Hans Kox

Prijsvraag!

De Concertzender werkte mee aan een aantal registraties van de muziek van Hans Kox. Deze opnamen, gemaakt tijdens het Orlando Festival in Rolduc, verschenen op een dubbel CD van het onvolprezen label Etcetera.

En het wordt steeds beter, want we kunnen een aantal exemplaren weggeven. Wat u moet doen? Antwoord geven op de volgende vraag: “Wie schreef in 2005 een biografie over Hans Kox?” Stuur uw oplossing voor 25 december naar de Concertzender. En wie weet bent u een van de gelukkigen!.

Luistertip:
Op 21 september was een volledige aflevering van Concertzender Live gewijd aan Kox.