Even voorstellen: Miranda Driessen

In Bijdetijds, ons programma voor hedendaagse muziek is maandelijks een interview te horen van samenstelster Miranda Driessen met Nederlandse componisten. Aan het eind van het programma kiest de geïnterviewde een gast voor de daaropvolgende maand. Op zondag 9 april start een nieuwe reeks interviews, met een nieuw format.

“Het programma is in 2014 begonnen met het idee om daarin muziek van jonge, hedendaagse, in Nederland werkende componisten te laten horen. Gaandeweg is dat ‘jonge’ er een beetje vanaf gegaan. De componist die in een uitzending centraal staat mag namelijk zelf bepalen wie in de volgende uitzending wordt uitgenodigd. Ik heb het dus op een gegeven moment veranderd in ‘componisten die op dit moment in Nederland werkzaam zijn.’

De eerste componist mocht ik natuurlijk zelf bepalen, en dat werd mijn goede vriend en oud-studiegenoot Nikos Ioakeim. Saillant detail: op dit moment wacht hij op Schiphol op het vliegtuig naar Athene, om daar voorgoed naar terug te verhuizen.”

Hedendaags

“Het criterium ‘jong’ is dus min of meer opgeheven, maar wel probeer ik vooral componisten als gast te laten voordragen die nog niet tot het zogenaamde ‘Elftal van Jaap van Zweden’ horen. Dus geen Louis Andriessen bijvoorbeeld.

Geen dogma’s

“Opvallend vind ik het gemak waarmee componisten een enorm breed palet aan invloeden in hun muziek toelaten. Er zijn al lang geen dogma's meer over wat wel en niet geoorloofd is. Wat mij opvalt, is een toename aan elektronische muziek, en wellicht daarmee samenhangend een verschuiving van het denken in melodie/harmonie/ritme naar de pure materialiteit en plasticiteit van klank. Tegelijkertijd zie ik een groep componisten die juist weer de traditie omarmt en zegt weer ‘gewoon’ mooie muziek te willen schrijven.”

Vrijplaats

“Mijn indruk is dat Nederland nog steeds een vrijplaats is waarin je als componist volledig je eigen weg mag bewandelen en alles geoorloofd is. Nog steeds komen jonge componisten van over de hele wereld hier naartoe, naar ik vermoed om die reden. Al heeft de hakbijl van Halbe Zijlstra de financiële positie voor componisten wel enorm ondermijnd. Er is een negatieve spiraal op gang gebracht, die nodig gestopt moet worden, omdat het anders voor velen niet meer vol te houden is. Wat je ziet, is dat steeds meer podia verdwijnen, terwijl de zalen die het wel volhouden steeds behoudender programmeren. Ze ontvangen minder subsidies en moeten dus meer uit de kaartverkoop halen. Er wordt daarom dus minder nieuwe muziek van Nederlandse componisten geprogrammeerd. Vervolgens heeft dat weer zijn weerslag op bijvoorbeeld regelingen voor auteursrechten, die weer afgestemd zijn op publieksbereik, waarbij het aandeel Nederlandse hedendaagse muziek zo marginaal is geworden, dat er voor deze groep van componisten steeds minder gelden overblijven.”

Nieuw format

“Bijdetijds is een overkoepelende titel met heel verschillende edities en programmamakers. Wat denk ik uniek is aan mijn maandelijkse editie, zeker in het nieuwe format dat op 16 april van start gaat, is dat het componisten met elkaar verbindt. De ondertitel van mijn editie is Intime Briefe, naar het Tweede Strijkkwartet van Janáček. De componist die centraal staat, kiest ten minste één werk dat voor hem/haar van grote betekenis is en ten minste één van de componist aan wie zij zich in de betreffende uitzending wil richten, plus natuurlijk eigen werken. Ik vraag hen vervolgens hun keuzes toe te lichten alsof ze het in een brief aan hun collega uitleggen. Ook de keuze van een werk van die collega wordt in de programmatekst geschreven vanuit de bewondering van de één voor de ander. Op die manier hoop ik een zekere verbinding tussen hen tot stand te brengen, en krijgt de luisteraar inzicht in wat er leeft binnen componisten. Heel persoonlijk dus allemaal.”

Donemus

“Mijn eerste programma voor de Concertzender werd uitgezonden op 7 oktober 2006 en ging over Eric Verbugt en Guus Janssen. Destijds was het programma gekoppeld aan Donemus, dat toen volgens mij nog deel uitmaakte van Muziekcentrum Nederland. Op hun website stond elke maand een componist centraal. Daar ging ik dan maandelijks een middagje naar toe, en kreeg dan de ene na de andere opname aangesleept, al dan niet met partituur van Ger van de Beuken, de audiovisueel medewerker. Heel leuk en bijzonder leerzaam, omdat ik toen zelf compositie studeerde aan het Rotterdams Conservatorium.”

Alleseter

“Mijn achtergrond is heel divers: lange tijd heb ik als muziekdocent gewerkt in het speciaal onderwijs, en zong daarnaast in verschillende ensembles voor hedendaagse muziek. Op een gegeven moment vond ik eindelijk de moed om toelating te doen aan het conservatorium voor compositie en kwam vervolgens bij mijn grote held Klaas de Vries terecht. Op dit moment ben ik vooral werkzaam als componist, heb daarnaast een lespraktijk, en werk op een zorgboerderij. Ja, het is me wat...